Czy kiedykolwiek Ci się to przytrafiło?

Rozmawiasz z kimś i nagle zdajesz sobie sprawę, że nie masz pojęcia, co ta osoba powiedziała?

A może jesteś w miejscu publicznym i słyszysz ważny komunikat, ale za nic w świecie nie możesz się zorientować, co on oznacza?

Brak możliwości zrozumienia tego, co słyszysz lub czytasz jest jednym z najgorszych uczuć, jakie może mieć osoba ucząca się języka.

Jeśli czułeś się w ten sposób, pozwól mi zapewnić Cię, że jest to całkiem normalne. I jest sposób, by sprawić, że w przyszłości takie doświadczenia będą się zdarzać coraz rzadziej, aż w końcu będą się zdarzać bardzo rzadko.

Nadszedł czas, aby przenieść swoje umiejętności słuchania na wyższy poziom.

Błędy w Budapeszcie

Ale najpierw pozwólcie, że opowiem wam pewną historię.

Trzy lata temu odwiedziłem Budapeszt w lecie z moim przyjacielem Alessandro. Podczas naszej podróży postanowiliśmy odwiedzić małe miasteczko poza miastem.

W pewnym momencie znaleźliśmy się na dworcu kolejowym i musieliśmy kupić kilka biletów. Poszliśmy do budki z biletami, gdzie znaleźliśmy kobietę siedzącą za ladą.

Poprosiłem o bilety, których potrzebowaliśmy, ale najwyraźniej kobieta nie miała nic przeciwko temu. Z jakiegoś powodu była zdenerwowana moją prośbą i nie chciała dać mi tego, o co chciałem prosić.

Mimo że znałem wtedy język węgierski, nie mogłem zrozumieć, dlaczego była tak zdenerwowana, a cały incydent sprawił, że poczułem się zdezorientowany. Na szczęście, po wielu próbach, udało mi się jakoś nakłonić ją do oddania mi biletów. Nigdy jednak nie dowiedziałem się, o co jej chodziło - ani co mogłem zrobić źle.

Frustrujące i niezręczne sytuacje, takie jak ta, o której właśnie wspomniałem, są wystarczająco niewygodne, gdy nie ma bariery językowej, z którą trzeba się zmagać. Jednak kiedy do tego wszystkiego dochodzi bariera językowa, wszystko może się wydawać o wiele gorsze, szczególnie kiedy to Ty nie rozumiesz, co się dzieje.

Jeśli znajdziesz się w takiej sytuacji, oto trzy rzeczy, które powinieneś wiedzieć:

1. W szybkich wymianach zdań i krótkich rozmowach zawsze musi dojść do nieporozumień. Większość naszych codziennych interakcji jest zazwyczaj wypełniona dużą ilością kontekstu i znajomości - ludzi, z którymi rozmawiamy, sytuacji, w których się znajdujemy i tematów, o których rozmawiamy. Jednak kiedy rozmawiasz z nową osobą w nowym miejscu, w nieznanej sytuacji i w języku, którego nie znasz dobrze, nieuniknione jest, że niektóre ważne informacje zostaną utracone podczas wymiany.
2. Czasami nieporozumienie nie ma nic wspólnego z Tobą, a wszystko z drugą osobą. Niektórzy ludzie są po prostu niegrzeczni i nie zawsze można to przewidzieć z wyprzedzeniem. Na szczęście jednak większość rodzimych użytkowników każdego języka jest zazwyczaj całkiem miła dla osób, które nie są rodzimymi użytkownikami tego języka i nie wpadają w złość, tak jak ta kobieta w kiosku z biletami.
3. Często lubimy skupiać się na najgorszym możliwym wyniku, a to może sprawić, że interakcje będą trudniejsze niż muszą być. To niezwykłe, na przykład, że osoby uczące się języka oceniają siebie zbyt surowo za małe błędy, których druga osoba nie zauważa lub nie przejmuje się nimi. Wiele negatywnych rezultatów (lub potencjalnych negatywnych rezultatów), na których się skupiamy, dzieje się tylko w naszych głowach.

Jednak najlepszym sposobem na uniknięcie takich sytuacji w życiu jest rozwijanie umiejętności doskonałego rozumienia ze słuchu. W ten sposób, sama głębia Twoich umiejętności zapobiegnie wszelkim nieporozumieniom, jeszcze zanim się one rozpoczną.

Jak więc rozwinąć doskonałe umiejętności rozumienia ze słuchu?

1. Bądź cierpliwy i przygotuj się na długą podróż

Twój mózg potrzebuje czasu, aby zrozumieć tok wypowiedzi w każdym języku. Można udawać dobre umiejętności mówienia, używając kolokwializmów, modnych powiedzonek i kilku niezwykłych słów tu i tam, ale o wiele trudniej jest udawać zdolność rozumienia. Możesz oczywiście udawać, że rozumiesz coś, czego nie rozumiesz, ale jeśli tak naprawdę nie rozumiesz, udawanie może prowadzić tylko do większych problemów.

Więc ile czasu potrzeba, aby zrozumieć język automatycznie?

Szczerze mówiąc? Bardzo dużo. Potrzebujesz tysięcy i tysięcy godzin dobrej jakości kontaktu z autentycznym językiem mówionym. To dużo, na pewno, ale jak tylko zaakceptujesz ten fakt, będziesz mógł się zrelaksować i faktycznie zacząć pracować nad poprawą swoich umiejętności na dłuższą metę.

2. Zacznij rutynę słuchania i czytania

Równolegle czytaj i słuchaj jak najwięcej, zwłaszcza jeśli jesteś początkujący.

Powód jest prosty: na samym początku, jeśli tylko słuchać, nie można naprawdę powiedzieć jedno słowo od następnego, a jeśli tylko czytać, nie masz pojęcia, jak słowa brzmią.

Jako osoba dorosła możesz wykorzystać swoją umiejętność czytania i wykorzystać ją w połączeniu z umiejętnością słuchania.

Łatwo jest wypracować dobrą praktykę słuchania i czytania, a jeśli robi się to we właściwy sposób, jest ona niezwykle skuteczna. Możesz to zrobić z każdym językiem, nawet z tak egzotycznymi jak chiński czy japoński, ponieważ istnieją narzędzia takie jak romanizacja, które pomogą ci zacząć czytać, zanim będziesz w stanie zrozumieć rodzime pismo.

3. Znajdź czas na słuchanie

Oprócz słuchania podczas czytania w tym samym czasie, powinieneś również spędzać czas na słuchaniu, bez czytania w tym samym czasie.

Dlaczego polecam słuchanie i czytanie oraz słuchanie samo w sobie?

Ponieważ słuchanie i czytanie jest doskonałym sposobem na rozpoczęcie nauki z danej treści, ale nie jest to coś, co będziesz musiał robić wiecznie, aby uzyskać wartość z tej treści.

Po wysłuchaniu i przeczytaniu czegoś, zyskujesz korzyść w postaci znajomości przynajmniej "sedna" tego, o czym jest ta treść. Ta znajomość tekstu daje Ci możliwość posłuchania samego audio, aby sprawdzić, czy nadal rozumiesz materiał.

Jeśli więc w danym tygodniu wysłuchasz, przeczytasz i przeanalizujesz pięć odcinków podcastu, nie musisz w następnym tygodniu ponownie czytać i słuchać tych samych pięciu odcinków. Zamiast tego możesz rozpocząć słuchanie i czytanie nowego zestawu pięciu odcinków i wykorzystać "tylko słuchanie", aby przejrzeć wcześniejsze podcasty w nowy sposób.

"Tylko słuchanie" w ten sposób ma wiele zalet. Jest łatwe do wykonania, można to zrobić gdziekolwiek przyniesiesz swój telefon, a także pozwala na przeglądanie treści ze słuchania/czytania w nowy sposób, wzmacniając Twoją znajomość słów, jak również rozumienie ze słuchu.

4. Ćwicz swoje umiejętności słuchania konsekwentnie

Na początku nauki słuchania ważniejsze jest konsekwentne uczenie się niż intensywne. Jednak w miarę budowania właściwych nawyków i doskonalenia umiejętności, intensywność również będzie musiała stać się priorytetem.

Kiedy mówię o konsekwencji, mam na myśli poświęcanie co najmniej dziesięciu do dwudziestu minut każdego dnia na budowanie umiejętności słuchania. Wiem, że wszyscy jesteśmy zajęci, ale naprawdę wierzę, że każdy może znaleźć przynajmniej dziesięć minut w ciągu dnia, zwłaszcza jeśli naprawdę chce osiągnąć jakiś cel.

Jeśli masz problemy z rozpoczęciem nawyku, polecam połączyć go z istniejącym nawykiem, który już masz i który robisz codziennie.

Na przykład ja mam nawyk słuchania polskiego audio za każdym razem, kiedy robię trening. Ćwiczę o tej samej porze każdego dnia, więc połączenie tych nawyków razem naprawdę pomaga mi upewnić się, że moje ćwiczenia słuchania polskiego są wykonywane bezbłędnie.

Kiedy już wyrobisz sobie nawyk słuchania przez co najmniej dziesięć minut dziennie, możesz skupić się na zwiększeniu intensywności i uczeniu się przez dłuższy czas.

Wspaniałą rzeczą w słuchaniu jest to, że może być ćwiczone z nagranym dźwiękiem, więc możesz to robić przez cały dzień, jeśli chcesz. Oczywiście, im więcej zrobisz, tym lepsze będą twoje umiejętności w końcu.

5. Buduj dobre umiejętności wymowy, aby wspierać dobre umiejętności słuchania

To może wydawać się sprzeczne z intuicją, ale moja kolejna porada to praca nad swoją wymową, od samego początku, jeśli możesz.

Większość ludzi nie zdaje sobie z tego sprawy, ale umiejętność wymowy i umiejętność słuchania są ze sobą nierozerwalnie związane.

Dlaczego?

Ponieważ jeśli nie potrafisz wymówić jakiegoś dźwięku, prawdopodobnie nie usłyszysz go w mowie kogoś innego. Im więcej wiesz o tym, jak działa system dźwiękowy danego języka, tym łatwiej będzie Ci wyłapać małe, subtelne szczegóły fonetyczne, które odróżniają podobne słowa, a nawet niewyraźną, szybką mowę.

I to jest kolejna rzecz. Kiedy czytamy język pisany, oszukujemy się myśląc, że słowa są oddzielne i różne od siebie. W prawdziwej mowie jest zupełnie inaczej.

W autentycznym języku mówionym nie ma przerw między słowami, tak jak to jest na kartce papieru. Wszystkie dźwięki łączą się ze sobą w subtelny sposób, a zadaniem naszego mózgu jest oddzielenie słów w naszej głowie.

Oto krótki przykład tego zjawiska, nazywanego w lingwistyce "mową połączoną":

Aby dać Ci bardzo prosty przykład, spójrzmy na dwa angielskie słowa:

"Black coffee".

Jak myślicie, jak wymawia się powyższe słowa, gdy czyta się je razem? Tutaj widać dwa słowa oddzielone spacją:

Black. Kawa.

Ale w rzeczywistości czyta się je jako "blackkoffee". Jeden dźwięk, a koniec "black" łączy się z pierwszą częścią "coffee".

Taką "połączoną mowę" można znaleźć we wszystkich językach. Jest to szczegół, który łatwo przeoczyć, ale jest on niezwykle ważny, jeśli chodzi o rozumienie języka mówionego.

6. Staraj się skupić na szerszym obrazie

Czasami, bez względu na to, jak bardzo szkolimy się, aby zrozumieć, pojawia się sytuacja, w której po prostu nie jesteśmy w stanie ogarnąć wszystkiego.

Jest to nieuniknione; do diabła, to całkiem normalne, że czasami nie rozumiemy nawet naszych ojczystych języków. Ale co powinniśmy zrobić w takiej sytuacji?

Najważniejsza zasada? Nie wpadać w panikę.

Nawet jeśli wydaje Ci się, że nic nie rozumiesz, istnieje duże prawdopodobieństwo, że wokół Ciebie znajdują się wskazówki i tropy, które mogą pomóc Ci zrozumieć przynajmniej coś.

To właśnie przytrafiło mi się na dworcu kolejowym pod Budapesztem. Nie rozumiałem, co ta pani do mnie mówiła, ale wychwyciłem kilka przypadkowych słów związanych z czasem. To pomogło mi zrozumieć, że prawdopodobnie pytała mnie, na którą godzinę chcę kupić bilet.

To, w połączeniu z faktem, że odwróciła do mnie swój ekran z listą otwartych godzin odjazdu, pomogło mi przekazać informację, której potrzebowałem, aby kupić bilet.

Tak więc, ostatecznie nie zrozumiałem tego, co mówiła, ale byłem w stanie wykorzystać otaczający mnie kontekst, aby wypełnić luki.

Kiedy czujesz się zagubiony w rozmowie, to jest to, co musisz zrobić. Szukaj zewnętrznych wskazówek, nawet tych niewerbalnych lub fizycznych, które mogą wskazywać na znaczenie. Ułóż je razem jak puzzle, a będziesz miał duże szanse na przebrnięcie przez niezręczną sytuację bez większych problemów.

7. Szukaj różnorodnych doświadczeń

Podczas nauki nowej umiejętności, ludzie często mówią o "wychodzeniu ze swojej strefy komfortu".

Być może nigdy o tym nie myślałeś, ale Twoje umiejętności słuchania też mają swoją "strefę komfortu". To, co znajduje się w strefie komfortu, oznacza to, co można zrozumieć, natomiast to, co znajduje się poza nią, oznacza to, czego nie można zrozumieć.

Aby poprawić swoje umiejętności słuchania, musisz poszerzyć swoją strefę komfortu, tak aby zakres rzeczy, które możesz zrozumieć, był jak najszerszy. Choć może się to wydawać przerażające, jedynym sposobem na osiągnięcie tego celu jest doświadczanie języka w tak wielu różnych kontekstach, jak to tylko możliwe.

Możesz się denerwować rozmawiając z korepetytorem, sprzedawcą w sklepie czy hydraulikiem w swoim języku docelowym, ale jeśli nie stawisz czoła tym sytuacjom i nie zobaczysz jak one wyglądają, jak kiedykolwiek będziesz w stanie sobie z nimi poradzić?

Wyjście poza swoją strefę komfortu może być denerwujące, ale ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że jest to jedyny sposób na zbudowanie pewności siebie.

Pewność siebie nie jest czymś, co po prostu "masz", ale raczej stanem umysłu, który wynika z wcześniejszych doświadczeń. Jeśli nie masz wcześniejszych doświadczeń, trudno jest być pewnym siebie.

Z tego powodu ważne jest, abyś szukał jak najwięcej nowych doświadczeń w słuchaniu, tak abyś mógł rozwinąć prawdziwą pewność siebie w swoich umiejętnościach słuchania!

8. Kiedy nie rozumiesz, bądź szczery!

Jaka jest pierwsza rzecz, o której myślisz, kiedy nie rozumiesz czegoś w języku docelowym?

"Dlaczego te rzeczy nie mogą przedostać się przez moją grubą czaszkę?"

"O nie, jestem takim idiotą!"

"Ludzie mnie osądzają!"

Coś w tym stylu, prawda? Jako dorośli nienawidzimy niepewności związanej z tym, że nie wiemy, co się dzieje, więc besztamy się za to, że nie wiemy tego, co wydaje nam się, że powinniśmy.

Czasami próbujemy temu zaradzić, udając - uśmiechamy się, kiwamy głową i udajemy, że tak, naprawdę zrozumieliśmy ten zabawny żart, który ta osoba właśnie próbowała opowiedzieć!

Ale, jak już wspomniałam, może to prowadzić do problemów. Jeśli ludzie myślą, że coś zrozumiałeś, a tak nie jest, mogą kontynuować dyskusję na ten sam temat, nie zdając sobie sprawy, że kompletnie się pogubiłeś.

Więc udawanie nie jest dobrym rozwiązaniem. Lepszym podejściem jest po prostu przyznać się do nieporozumienia - uśmiechnąć się, grzecznie przerwać rozmówcy i poprosić go o powtórzenie.

Większość ludzi jest bardzo wyrozumiała i z przyjemnością powtórzy to samo, albo wolniej, albo używając prostszych terminów.

Kluczem jest tu szczerość: sam akt powiedzenia "przepraszam, nie zrozumiałem tego" uwalnia od presji i pozwala na kontynuowanie rozmowy.

Pamiętaj: wszyscy jesteśmy ludźmi i wszyscy popełniamy błędy. Naszą prawdziwą siłą jako gatunku jest współpraca, a współpraca kwitnie dzięki szczerości i przejrzystości.

9. Czytaj tak dużo, jak tylko możesz

Słowa - zarówno te pisane, jak i mówione - są budulcem języka.

Im więcej słów znasz, im więcej kombinacji słów poznasz, tym lepsze będzie twoje rozumienie ze słuchu. Upewnij się, że poświęcasz określoną ilość czasu na czytanie każdego dnia, aby zwiększyć swój zasób słownictwa.

Podobnie jak w przypadku słuchania, należy dążyć do spójności najpierw, a następnie spójności i intensywności później, zacznij od piętnastu minut czytania dziennie, a następnie zwiększyć go, jak się bardziej komfortowo.

10. Wystaw się na różne formy języka mówionego

Treści do nauki języków obcych mogą mieć różny stopień trudności.

Zależy to od wielu czynników, począwszy od używanego słownictwa, tematu, ale także środowiska i okoliczności.

Porównaj słuchanie podcastu do nauki języka - stworzonego dla osób nie będących rodzimymi użytkownikami języka - z audycją informacyjną - czymś stworzonym w całości dla rodzimych użytkowników języka. Albo porównaj słuchanie jednej osoby, która mówi bezpośrednio do Ciebie, ze słuchaniem całej grupy ludzi rozmawiających między sobą. Rodzima treść jest zawsze trudniejsza. A natywna treść z większą liczbą mówców jest jeszcze trudniejsza.

Chodzi mi o to, że aby stać się lepszym słuchaczem, musisz stopniowo zwiększać trudność rodzajów treści, których słuchasz.

Na początku będziesz musiał zacząć od powolnych, przejrzystych materiałów audio dla uczących się, ale w końcu będziesz musiał przejść do bardziej złożonych rzeczy - na bardziej złożone tematy, dla bardziej zaawansowanych mówców i z większą liczbą osób do słuchania na raz.

Wnioski

Zrozumienie każdego języka obcego jest procesem, który wymaga dużo czasu i kontaktu. Upewnij się, że zacząłeś budować swoją aktywność rozumienia ze słuchu od samego początku.

Najpierw słuchaj podczas czytania, budując słownictwo i zrozumienie. Następnie słuchaj tego, co już zrozumiałeś, aby wzmocnić swoje rozumienie ze słuchu, uwagę na szczegóły i słownictwo. Pracuj również nad swoją wymową, ponieważ zrozumienie subtelnych szczegółów fonetycznych pomoże Ci lepiej zrozumieć język, który słyszysz.

Pracuj nad swoją pewnością siebie poprzez stawianie czoła tak wielu doświadczeniom, jak to tylko możliwe. Staw czoła nieznanemu i naucz się rozpoznawać wskazówki kontekstowe, kiedy tylko poczujesz się zagubiony. Kiedy już się zgubisz, naucz się uśmiechać i otwarcie mówić o tym, że nie rozumiesz. To się zdarza!

Buduj swoje rozumienie ze słuchu krok po kroku, zaczynając od łatwych materiałów dla uczących się, ale stopniowo przechodząc do bardziej złożonych materiałów dla tubylców.

Wszystkie te rzeczy razem sprawią, że będziesz rozwijał swoje umiejętności rozumienia ze słuchu w sposób stały i stopniowy, tak abyś z czasem mógł poradzić sobie w niemal każdej sytuacji, w jakiej znajdzie się Twoja nauka języka!