Profesja tłumacza przysięgłego w Polsce wiąże się z wielką odpowiedzialnością, ponieważ jest to zawód regulowany prawnie. Tłumacze przysięgli obowiązani są do przestrzegania ścisłych zasad etyki zawodowej, co jest nieodzowne dla zachowania wysokich standardów usług tłumaczeniowych. W artykule przyjrzymy się szczegółowo głównym zasadom etyki tłumacza przysięgłego, ukazując jednocześnie przykłady sytuacji, w których te zasady są kluczowe.

Wierność w tłumaczeniu jako fundament pracy tłumacza

Podstawową zasadą pracy tłumacza przysięgłego jest wierność tłumaczenia, czyli absolutna zgodność przekładu z tekstem źródłowym. Tłumacz musi odwzorować tekst dokładnie w takiej formie, w jakiej został przedstawiony, bez dokonywania jakichkolwiek zmian czy uzupełnień. Jest to filar, na którym opiera się wiarygodność tłumaczeń przysięgłych.

Przykłady pokazują, że nawet najbardziej oczywiste literówki, jak w przypadku nazw firm w rejestrze przedsiębiorców, muszą pozostać niezmienione dopóki nie zostaną poprawione w oryginale. Tłumacz ma jednak możliwość zaznaczenia zauważonych różnic w formie komentarza w nawiasie kwadratowym.

Odpowiedzialność za zgodność tłumaczenia z oryginałem

Wielu klientów pragnie dodać lub poprawić informacje w tłumaczonym dokumencie, których nie ma w oryginale, co jest zabronione w pracy tłumacza przysięgłego. Przykład sytuacji, gdzie brakowało dawki szczepionki w karcie szczepień dziecka, doskonale pokazuje, jak trudno jest przyjąć, że tłumaczenie musi być lustrzanym odbiciem oryginału.

Tłumacz nie może również zmieniać danych, jak w przypadku zapisu imienia "Malgorzata" bez polskich znaków, co często spotyka Polaków za granicą. Taką informację należy przetłumaczyć w dokładnie takiej samej postaci, jak jest zapisana w oryginale.

Poświadczanie oryginałów — ograniczenia i zasady

Wiele instytucji w Polsce wymaga, aby tłumaczenie przysięgłe było wykonane na podstawie oryginalnego dokumentu. Tłumacz musi poświadczyć zgodność tłumaczenia z oryginałem, co oznacza, że fizyczne dostarczenie dokumentu jest nieodzowne. Przykład sytuacji z USA, gdzie klientka obawiała się wysłać akt urodzenia dziecka do Polski, podkreśla znaczenie tej zasady.

W sytuacjach, gdzie prawnicza precyzja jest kluczowa, niezbędne jest przestrzeganie jasno określonych procedur. Tłumaczenia wykonane na podstawie kopii mogą zostać odrzucone przez urzędy, dlatego ważne jest wcześniejsze ustalenie wymagań z daną instytucją.

Unikanie wykluczania fragmentów z tłumaczeń

Jedną z zasad pracy tłumacza przysięgłego jest pełne tłumaczenie dokumentu, bez usuwania niektórych jego części, chyba że zostanie to jasno zaznaczone w tekście. W sytuacjach, gdy klient życzy sobie pominięcia fragmentu, np. transakcji na wyciągu bankowym, konieczne jest oznaczenie takiego działania w tłumaczeniu — informacja ta musi być transparentna i zgodna z zasadami zawodowymi.

Unikanie tłumaczeń bezpośrednich między językami obcymi

Często klienci oczekują, że tłumaczenie zostanie wykonane bezpośrednio z jednego języka obcego na drugi, jednak prawo przewiduje, że należy najpierw przetłumaczyć dokument na język polski. Ten dwustopniowy proces jest standardem w praktyce tłumacza przysięgłego, co zapewnia poprawność i zgodność tłumaczeń z regulacjami prawnymi.

Podczas realizowania zleceń, takich jak tłumaczenie dokumentów z ukraińskiego na angielski, tłumacz musi przestrzegać wymogu tłumaczenia przez język polski, aby zapewnić zgodność z obowiązującymi normami.

Precyzyjne podejście do dokumentów nieczytelnych i skrótów

Tłumaczenia przysięgłe nie mogą być oparte na przypuszczeniach czy domysłach tłumacza, co szczególnie odnosi się do dokumentów, które są częściowo nieczytelne. Takie dokumenty muszą być traktowane z wszelką starannością, a nieczytelne fragmenty należy odpowiednio opisać jako nieczytelne.

Podobnie, tłumacze nie mogą samodzielnie rozwijać skrótów czy nazw własnych, których nie są w stanie zweryfikować w dostępnych źródłach. Przykład z chińskimi skrótami pokazuje, jak istotne jest zachowanie dokładności i wierności względem tekstu źródłowego.

Przepisy dotyczące jednostek miar i języków trzecich

Przepisy regulują również, które jednostki miary mogą być używane w tłumaczeniach przysięgłych. Tłumacze muszą podawać jednostki w dokładnie tej samej formie, co w oryginalnym dokumencie, nawet jeśli klient oczekuje ich przeliczenia. Dotyczy to także wartości finansowych i walut.

Dodatkowym aspektem, o którym warto pamiętać, jest kwestia tzw. języków trzecich w dokumentach, gdzie tłumacz nie może tłumaczyć fragmentów tekstu napisanego w języku innym niż język źródłowy lub docelowy.

Wyzwania i przyszłość zawodu tłumacza przysięgłego

Zawód tłumacza przysięgłego, choć regulowany i przewidywalny, pełen jest wyzwań i wymaga precyzji, dokładności oraz nienagannej etyki. W zmieniającym się świecie technologicznym, tłumacze muszą być gotowi do przystosowania się do nowych wymagań, takich jak tłumaczenia z kwalifikowanym podpisem elektronicznym, które zaczynają być preferowane przez niektóre instytucje.

Przyszłość zawodu będzie najprawdopodobniej wymagała dalszej adaptacji do cyfrowego środowiska pracy, jednocześnie zachowując niezmiennie wysokie standardy etyki i jakości usług.