Czy warto zainwestować w narzędzie CAT?
Piotr Dąbkiewicz
Takie pytanie jest nieodłącznym elementem pracy każdego z freelancerów. Zalet narzędzia jest wiele, ale w jakich sytuacjach sprawdza się ono najlepiej?
CAT – co to takiego?
Programy rodzaju CAT (ang. Computer Aided Translation) to programy służące do tłumaczenia tekstów. Od najpopularniejszych narzędzi, typu Google Translate, odróżnia je to, że nie służą one do tłumaczenia maszynowego. Każdy tekst tłumaczony jest przez człowieka, a następnie poszczególne jego fragmenty trafiają do bazy. Dzięki takiemu zabiegowi, kiedy po raz kolejny staje się przed wyzwaniem zamiany języka tekstu, program wyszukuje gotowe tłumaczenia z poprzednich prac. Oznacza to, że jeżeli dana fraza powtarza się po raz kolejny, to zostaje ona automatycznie przetłumaczona.
Jakie warunki musi spełnić dokument, aby warto go było tłumaczyć z użyciem CAT-a?
Programy CAT używa się głównie do tłumaczeń tekstów, w których możliwe są liczne powtórzenia fraz. Nie oznacza to jednak, że nie opłaca się stosowania tego narzędzia to pracy nad całkiem nowymi zleceniami. Pomaga ono bowiem w uporządkowaniu zadania, a co więcej daje możliwość późniejszego wykorzystania wykonanej pracy.
Aby program poradził sobie z tłumaczeniem pliku, musi on być zapisany w formie literowej. Oznacza to, że pliki graficzne należy najpierw poddać obróbce programem optycznego rozpoznawania znaków, lub ręcznie przepisać poszczególne fragmenty.
Czy to się opłaci?
Inwestycja w program CAT nie należy do najmniejszych. W niektórych przypadkach jest ona jednak opłacalna, a poniesione koszty szybko się zwracają. Narzędzie to znajdzie zastosowanie głównie przy tłumaczeniu tekstów takich jak dokumenty, instrukcje obsługi i inne rodzaje, w których pewne frazy często się powtarzają. Jeżeli zadaniem tłumacza jest przetłumaczenie tekstu literackiego, takiego jak wiersz, to CAT może okazać się całkowicie niepotrzebny.
Korzyścią umiejętności posługiwania się tego rodzaju oprogramowaniem jest fakt, że wiele biur tłumaczeniowych wymaga od swoich pracowników takich zalet. Ci, którzy mogą się pochwalić czymś takim w swoim CV szybciej znajdują dobrą pracę, z której są potem zadowoleni. Oczywiście nie jest też tak, że osoby, bez CAT nie dostają żadnych zleceń, ale nie da się ukryć, ze jest to mile widziane.
Od czego zacząć „przygodę z CAT-em”?
Najlepszą opcją na rozpoczęcie pracy z programem jest pobranie darmowej wersji tego oprogramowania. Daje to możliwość zapoznania się z podstawowymi funkcjami tego narzędzia. Aby nie popełnić błędu należałoby skorzystać z kilku programów i upewnić się, który z nich najlepiej spełnia oczekiwania. Dopiero wtedy powinno się podjąć decyzję o ewentualnym zakupie i rozpoczęciu profesjonalnej pracy.
Najpopularniejszy w ostatnich latach jest program Trados Studio 2014. Program ten sprzedawany jest w pakiecie z innymi, umożliwiającymi pobieranie gotowych fraz i lokalizowanie oprogramowania Passolo.
Liderami na polskim rynku są dwie firmy: Localize.pl oraz LSP Software. Ich oferta jest do siebie znacznie zbliżona. Obie organizacje umożliwiają również pobieranie dodatkowych materiałów:
- Słowniki terminologii
- Pamięć tłumaczeń
- Słowniki Auto-Suggest, utworzone z terminologi Unii Europejskiej
- Szkolenia z obsługi programów
Jednorazowy zakup oprogramowania służącego do tłumaczeń tekstów to około 2000-3000 złotych. Korzystne wydaje się więc szukanie promocji i zniżek na grupowe zakupy tego rodzaju narzędzi. W niektórych przypadkach ceny mogą być o wiele niższe niż te podstawowe.