Poradnik tłumacza

Biblioteka tłumacza - część druga

Magdalena Blińska
sie 8 2023

Biblioteka tłumacza - część druga

Trochę zwlekaliśmy z aktualizacją naszego ostatniego artykułu, w którym poleciliśmy kilka interesujących książek na temat tłumaczeń. A jest w czym wybierać!

Małgorzata Łukasiewicz Pięć razy o tłumaczeniu

Małgorzata jest krytyczką literacką, eseistką i tłumaczką literatury niemieckiej. Jej eseje są podstawą książki wydanej przez krakowski Karakter. Jakie są motywacje, cele i korzyści pracy tłumacza? Jak badanie przekładu ma się do refleksji literaturoznawczej? Jak z obcością literatury radzą sobie tłumacze, wydawcy i czytelnicy? Autor w błyskotliwy sposób poszukuje odpowiedzi na te i inne pytania. Ta książka to lektura obowiązkowa dla każdego, kto lubi czytać o tworzeniu języka.

Tłumaczenia są wykonywane, aby dzieła w innym języku były bardziej dostępne dla czytelników, którzy nie znają tego języka. Nawet jeśli znają język, i tak zatrzymają się na tłumaczeniu. Tłumaczenia publikowane lokalnie, w księgarni, na półce w bibliotece lub na ladzie w księgarni są zawsze bardziej dostępne. Wypolerowane i zestalone języki narodowe barbarzyńców i komun zostały poddane odpowiedniej gimnastyce. Mamy oś poziomą zamiast pionowej, która jest linią progresji prowadzącą przez przekłady z klasycznego kanonu. Sytuacja jest zgoła odmienna. Sięgnięcie do starszych przypadków pozwala nam uwypuklić coś bardzo ważnego i nie dość widocznego dla przekładu - twórczą pracę w języku. "[1]

Łukasz Bogucki Tłumaczenie wspomagane komputerowo

To stara książka, ale pozostaje cennym źródłem informacji dla wszystkich, zwłaszcza laików. Zwraca uwagę na kwestie, które nie są już akceptowalne. Łukasz Bogucki, profesor translatologii na Uniwersytecie Łódzkim, specjalizuje się w tłumaczeniu maszynowym i tłumaczeniu wspomaganym komputerowo. Jego książka opowiada przede wszystkim o tym, jak technologia wpłynęła na pracę tłumacza. Większość ludzi słyszała o narzędziach CAT (computer assisted translation). Autor śledzi ich początki, analizuje ich zalety i wady, a także kwestie etyczne. Jeśli pojęcia takie jak pamięć tłumaczeniowa, narzędzia terminologiczne czy lokalizacja oprogramowania komputerowego nie są nam obce, warto zapoznać się z książką Łukasza Bouckiego. Dokonana przez autora analiza aktualnych dylematów jest tym bardziej interesująca, że narzędzia wspomagające tłumaczenie zostały znacznie udoskonalone od czasu ich pierwotnej publikacji.

Systemy tłumaczenia maszynowego jeszcze długo będą zmagać się z językiem literackim, nazwami własnymi czy skojarzeniami, jakie budzą odniesienia kulturowe. Niepowodzenie w tłumaczeniu takiego języka i jego przykładów będzie głównym argumentem tych, którzy sprzeciwiają się technologii. "[2]

Adam Pluszka Tam i z powrotem: z tłumaczami o tłumaczeniu

Autor, który jest poetą, prozaikiem, redaktorem, ale także tłumaczem, przeprowadza 18 rozmów (m.in. z Dariuszem Żukowskim o Susan Sontag, z Anną Wasilewską o Janie Potockim, z Pauliną Braiter o J.R.R.). Autor, który jest także poetą, prozaikiem, redaktorem i tłumaczem, przeprowadza 18 rozmów (m.in. z Dariuszem Żukowskim o Susan Sontag, z Anną Wasilewską o Janie Potockim, z Pauliną Braiter o J.R.R. To świetna książka dla tych, którzy chcą także szybko zorientować się w literaturze, od Katalonii po Kanadę i Chiny.

Tłumacz nie powinien być przesadnie szybki w odbiorze. Zawsze dobrze jest często i dużo sprawdzać. Najprostszym sposobem na popełnienie błędu jest przetłumaczenie czegoś, co wydaje się oczywiste. Dobrze jest mieć trochę niepewności. "[3]" (Fragment rozmowy z Katarzyną Tubeylewicz).

Artur Dariusz kubacki Tłumaczenie poświadczone: Status, wykształcenie, warsztat i odpowiedzialność tłumacza przysięgłego

Nie każdy marzy o tym, by zostać tłumaczem literackim czy filmowym. Artur Kubacki, germanista, pracownik naukowy i tłumacz przysięgły, wydał książkę, która jest lekturą obowiązkową dla każdego, kto chce robić karierę tłumacza przysięgłego. Książka podzielona jest na sześć części teoretycznych i praktycznych. Należy zauważyć, że jest to książka dla specjalistów. Książka obejmuje wiele tematów, w tym kwalifikacje do tłumaczenia przysięgłego, aspekty praktyczne (w tym tłumaczenia ustne), odpowiedzialność prawną i krótką historię. Jeden z rozdziałów poświęcony jest egzaminom państwowym na tłumacza przysięgłego - każdy zainteresowany znajdzie tu kilka przydatnych i cennych wskazówek.

Fascynującym faktem jest pierwsza Ogólna Lista Tłumaczy Przysięgłych, opublikowana w 1930 roku.

Na pierwszej liście znalazło się 231 osób. 168 z nich zakwalifikowało się tylko do jednego języka obcego, a 42 do dwóch. Najpopularniejszymi językami były niemiecki (głównie w apelacji katowickiej i poznańskiej), francuski (37 osób), rosyjski (35 osób), angielski (31 osób), hebrajski (22 osoby), żydowski (żargon), 20 osób (ówczesne określenie dla jidysz) oraz rusiński rosyjski (14 osób) [4]. [4]

Biblioteka tłumacza - część pierwsza

[1] Małgorzata Łukasiewicz, Pięć razy o tłumaczeniu, Karakter, 2017. [2] Łukasz Bogucki, Tłumaczenie wspomagane komputerowo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009. [3] Adam Pluszka: Tam i z powrotem. Z tłumaczami o tłumaczeniach. Wydawnictwo Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2016, [4] Artur Dariusz Kubacki, Tłumaczenie poświadczone. Status, wykształcenie i obowiązki tłumacza przysięgłego, Wydawnictwo Wolters Kluwer Warszawa 2012.

Udostępnij